الاستقرار هو المبدأ الأول للتنمية
قبل از راه‌اندازی بنگاه، پِرت قراضه مصرفی واحد ذوب و ریخته‌گری شرکت حدود 6 درصد بود، اما با توجه به آمارهای چند ماه اخیر، این عدد به 5/2 تا 3 درصد کاهش یافته است
شرکت نورد و تولید قطعات فولادی با هدف ایجاد و توسعه کارخانه ذوب و ریخته‌گری، ماشین‌سازی و ساخت تجهیزات صنعتی فعالیت خود را در سال 1348 آغاز کرد. در سال‌های بعد، ورق‌های تخت فولادی و آلیاژی نیز به سبد محصولات شرکت اضافه شد. این شرکت در چند سال گذشته برنامه‌ها اقدامات مختلفی را در راستای تنوع‌بخشی منابع درآمدی، ارتقای فروش و تامین بازار در دستور کار قرار داده است که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به راه‌اندازی بنگاه قراضه اشاره کرد. این بنگاه نقش بسزایی در تامین خوراک ورودی و ارتقای بهره‌وری تولید داشته است. علاوه بر این، توسعه کمّی و کیفی محصولات ریخته‌گری و تولید کوره‌های ذوب القایی بخش دیگری از برنامه‌های شرکت نورد و تولید قطعات فولادی است. با توجه به این برنامه‌ها، می‌توان آینده روشنی را برای نقش‌آفرینی پررنگ‌تر این شرکت در بازارهای داخلی و صادراتی متصور بود.
در اغلب کشورها، دولت‌ها وظیفه خود مبنی بر سیاست‌گذاری و مقررات‌گذاری را با تکیه بر نظرات کارشناسان و با در نظر گرفتن همه جوانب به گونه‌ای انجام می‌دهند تا ضمن کاهش ریسک‌ها، فضای کسب و کار مطلوبی برای فعالیت بنگاه‌های اقتصادی فراهم شود. این موضوع در مورد کشور ما در سال‌های اخیر همواره یکی از موارد چالش‌برانگیز و مورد بحث بوده است، زیرا مقررات‌گذاری‌های دولتی در اغلب موارد کم‌ثبات‌اند و در تدوین قوانین کمتر به نظرات کارشناسان توجه می‌شود. در نتیجه، سیاست‌گذاری‌ها خصوصا در حوزه صنایع، در بسیاری از موارد، به جای رفع موانع موجود، اثرات نامطلوبی بر روند بازار دارند. برای نمونه، آغاز جنگ اوکراین و روسیه در اسفندماه سال گذشته، فرصت مناسبی را برای عرضه محصولات صنعت فولاد ایران در بازارهای جهانی فراهم کرد، اما افزایش ناگهانی تعرفه صادراتی محصولات فولادی و نوردی، موجب از دست رفتن فرصت به وجود آمده شد. اگرچه، یکی از دلایل وضع این قانون، جلوگیری از افزایش قیمت محصولات در داخل کشور متاثر از تغییر قیمت‌های جهانی بود، اما ناکارآمدی و غیرکارشناسانه بودن این قانون منجر به عدم‌النفع شدید در صنعت فولاد شد.
ایجاد ثبات و پرهیز از تغییر سریع، لازمه اساسی بهبود شرایط بازارها هستند. در واقع، اقداماتی نظیر ایجاد ثبات در تحولات نرخ ارز (جلوگیری از عدم تغییر ناگهانی)، مقررات‌گذاری‌ها، حفظ تعادل بازارهای داخلی و بین‌المللی و رفع تحریم‌ها، اصلی‌ترین اقداماتی هستند که در شرایط فعلی دولت می‌تواند با انجام آن‌ها زمینه لازم برای بهبود فضای کسب و کار کشور را فراهم آورد، زیرا به طور کلی، توسعه صنعت و بازار مستلزم ثبات و داشتن دورنمای روشنی از آینده است و بدون دوراندیشی و پیش‌بینی مولفه‌های اقتصادی توسعه بازارها امکان‌پذیر نیست. از این‌رو، حرکت دولت به سمت سیاست‌گذاری‌های کلی و کارشناسانه و ثبات‌بخشیدن به اقتصاد کشور می‌تواند شرایط تولید، فروش و روند بازار را بهبود ببخشد.
یک راهکار موثر
متنوع‌سازی سبد محصولات از جمله سیاستهای مهم برای فروش موثرتر و حضوری پایدارتر در بازار به شمار می‌آید. با توجه به این مسئله، شرکت نورد و تولید قطعات فولادی نیز طی دو سال گذشته تنوع چشمگیری را در سبد محصولات خود ایجاد کرده است. در حال حاضر، طیف وسیعی از گریدهای ورق آلیاژی و محصولات ریخته‌گری در این واحد صنعتی تولید می‌شوند. همچنین شرکت نورد و تولید قطعات فولادی در نظر دارد که در آینده انواع میلگردهای آلیاژی را نیز تولید و به بازار عرضه کند. گفتنی است این شرکت دو محصول فولادی «Steel 316» و «Steel 304» نیز که تولید آن به تکنولوژی و تجهیزات به‌روزتری نیاز دارد، با خرید دستگاه‌های جدید، به سبد محصولات خود اضافه خواهد کرد.
شرکت نورد و تولید قطعات فولادی، در کنار محصولات تولیدی، سال گذشته اقدام به راه‌اندازی بنگاه قراضه کرد. با توجه به نیاز واحدهای ذوب و ریخته‌گری به قراضه، اعتقاد بر این بود که این بنگاه درآمد قابل توجهی داشته باشد و گردش مالی شرکت را به طور چشمگیری افزایش دهد. راه‌اندازی بنگاه قراضه علاوه بر تامین منافع مالی این شرکت، در بهبود روند تولید محصولات نیز موثر بوده است. به عنوان مثال، قبل از راه‌اندازی بنگاه، پِرت قراضه مصرفی واحد ذوب و ریخته‌گری شرکت حدود 6 درصد بود، اما با توجه به آمارهای چند ماه اخیر، این عدد به 5/2 تا 3 درصد کاهش یافته است. دو عامل دقت در خرید بار ورودی بنگاه و همچنین افزودن پرس قراضه شرکت به خوراک ورودی موجب شد تا پرت قراضه به طور قابل توجهی کاهش یابد و معادل آن سودآوری برای شرکت حاصل شود. علاوه بر این، آمار تولید واحد ذوب نیز تا 10 درصد افزایش یافته است که از دیگر مزیت‌های داخلی بنگاه قراضه برای شرکت به شمار می‌آید. فرآوری و خرید و فروش قراضه نیز بخشی از فعالیت‌های بنگاه قراضه شرکت نورد و تولید قطعات فولادی به شمار می‌آید. البته باید در نظر داشت توزیع سود سهام 600 میلیارد تومانی شرکت نورد و تولید قطعات فولادی در سال گذشته، موجب کاهش توان نقدینگی شرکت شده که این مسئله فعالیت بنگاه قراضه را به تامین خوراک ورودی واحد ذوب و ریخته‌گری محدود کرده است. پیش‌بینی می‌شود، با برطرف شدن مشکل نقدینگی ظرف چند ماه آینده، فعالیت بنگاه بهبود یابد. گفتنی است، در حال حاضر، با روند فعلی بازار، هزینه تولید محصول از قراضه و اسلب فولادی تفاوت چندانی ندارند. بنابراین، ورودی بنگاه که برابر 500 تن است، مستقیما در واحد ذوب استفاده می‌شود. با این حال، با توجه به برنامه‌های آتی، پیش‌بینی می‌شود بنگاه قراضه روزانه 500 تا 600 تن فراوری، خرید و فروش داشته باشد. اگرچه، ظرفیت هدف‌گذاری‌شده روزانه یک هزار تن تعریف شده است، اما در شرایط فعلی، تحقق تولید این مقدار قراضه امکان‌پذیر نیست. در حال حاضر، شرکت نورد و تولید قطعات فولادی سه دستگاه پرس را که بزرگ‌ترین نوع خود داخل کشور محسوب می‌شوند، در اختیار دارد و به زودی یک دستگاه پرس دیگر به مجموعه اضافه می‌شود.
در مجموع، با توجه به تعدد بالای واحدهای تولیدی دارای کوره ذوب القایی و نیاز این واحدها به قراضه، بنگاه قراضه می‌تواند کسب‌وکار سودآوری باشد. از این رو، شرکت نورد و تولید قطعات فولادی در نظر دارد تا تمام قراضه‌های صنعتی استان تهران را جذب کند تا علاوه بر تامین خوراک واحد ذوب و ریخته‌گری، بخش مازاد قراضه را به بازار عرضه کند.
تنوع‌بخشی در منابع درامدی
در چند ماه اخیر، کاهش قیمت‌های جهانی و افت شدید قیمت‌های داخلی تاثیرات منفی را بر بازار فولاد کشور داشته‌اند. همزمان با آغاز فصل تابستان و قطعی برق، فعالیت واحد ذوب و ریخته‌گری شرکت نورد و تولید قطعات فولادی نیز عملا متوقف شد. در این بازه زمانی شرکت نورد و تولید قطعات فولادی به منظور استفاده بهینه از توقفات اجباری و تبدیل چالش‌ها به فرصت، تمرکز خود را بر روی توسعه سایر بخش‌ها گذاشت. در همین راستا، چندین پروژه توسعه داخلی و تغییرات اساسی در واحدهای ذوب و ریخته‌گیری صورت گرفت که از جمله این پروژه‌ها می‌توان به تغییر در سالن‌های ذوب، افزایش ظرفیت کوره‌ها، داست کالکتورها، جابجایی انبارها، کوره عملیات حرارتی و پست برق اشاره کرد.
تولید کوره ذوب القایی از دیگر اقدامات مهم شرکت نورد و تولید قطعات فولادی به شمار می‌آید. در سال 1383 واحد ذوب 2 و در سال 1385 واحد ذوب 3 این شرکت راه‌اندازی شد. کوره‌های تعبیه‌شده در این واحدها از نوع کوره‌های فرکانس متوسط آژاکس بود. در سال‌های بعدی امکان ساخت تمام این قطعات به وسیله مهندسی معکوس در شرکت نورد و تولید قطعات فولادی ساخته شد، به طوری که کوره‌های القایی واحد ذوب 4 در خود شرکت طراحی و ساخته شدند. در حال حاضر، شرکت نورد و تولید قطعات فولادی دانش کامل ساخت قطعات و تجهیزات کوره‌های القایی را در اختیار دارد و در آینده در نظر دارد کوره‌های القایی با ظرفیت تولید 20 تا 25 تن تولید کند. در واقع، ساخت کوره و تامین قطعات کوره‌های القایی یکی از کانال‌های درامدزایی شرکت در آینده خواهد بود. تقویت و توسعه کمّی و کیفی واحد ریخته‌گری نیز از دیگر برنامه‌های آتی شرکت نورد و تولید قطعات فولادی است که با محقَق شدن این مهم، تامین قطعات ریخته‌گری کارخانه‌ها و مجتمع‌ها به سبد محصولات شرکت اضافه می‌شود.
با توجه به تنوع‌بخشی محصولات شرکت نورد و تولید قطعات فولادی و توسعه کمّی و کیفی آن‌ها، می‌توان آینده روشنی را برای شرکت متصور بود. در حال حاضر، ظرفیت تولید این شرکت 300 هزار تن محصول در سال است که حدود 150 هزار تن آن به عنوان محصول میانی در واحد ذوب مصرف می‌شود. برخی محصولات شرکت از جمله «CK45»، «Mo40» و «Steel 420» از نوع کیفی و دانش‌بنیان هستند. برای تولید محصولات فولاد کیفی، محدودیت‌هایی نظیر کمبود امکانات، ماشین‌آلات و تجهیزات وجود دارد. بنابراین، در محل کارخانه جدید شرکت نورد و تولید قطعات فولادی در شهرستان لامرد تکنولوژی‌های جدید و ماشین‌آلات به‌روزتر برای تولید به کار گرفته می‌شود تا تولید محصولات فولاد کیفی نیز محقق شود. در این طرح، مجموعه‌ای با ظرفیت تولید یک میلیون تن تعریف شده است تا ظرفیت تولید محصول نهایی تا 500 هزار تن افزایش یابد و شرکت نورد و تولید قطعات فولادی را به یکی از بازیگران مهم صنعت فولاد بازار مبدل سازد.
گردآوری: سید صادق شهرستانی