التعريف بأنواع الأوراق والتلوين

ورق سیاه (St37-2)

قرمز

ورق ST37 به عنوان ورق سیاه یا فولاد نرم جزء اصلی ترین فولادهای غیر آلیاژی در صنعت ساختمان و با عنوان فولاد نرمه بین مصرف کنندگان شناخته می شود. این ورق در زمره فولادهای کم کربن به‌حساب می‌آید. در تحلیل ورق ST37 نماد ST فولاد ساختمانی است که تنش نهایی فولاد را نشان می دهد و 37 نشان دهندۀ استحکام کششی 370 نیوتن بر میلیمتر مربع است. گاهی بعد از ST37 عدد 2،1و3 (اکسیژن زدایی نشده، اکسیژن زدایی شده(محصول شرکت نَوَرد و تولید قطعات فولادی) و کاملاً اکسیژن زدایی شده) می‌آید. استاندارد این ورق DIN17100 و با شماره متریال 1.0037 و تحت استاندارد ملی 235-2 شناخته می شود. این نوع ورق استحکام متوسطی دارد. درصد کم کربن در این نوع ورق ها خاصیت جوش پذیری آنها را افزایش داده است. این نوع ورق ها علاوه بر ساختمان سازی در صنعت کشتی سازی و ساخت پل در قالب سازه و اسکلت های فلزی و لوله پروفیل، تیرآهن، نبشی و دیگر مقاطع ساختمانی کاربرد دارد. همچنین در ضخامت بالا در ساخت بدنه، قطعات و تجهیزات جانبی ماشین آلات سنگین، کشاورزی و صنعتی به کار می‌رود.

ورق ضد سایش ساختمانی (ST44-2)

سفيد + قرمز

ورق ST44 به عنوان ضد سایش ساختمانی جزء فولادهای غیر آلیاژی در صنعت ساختمان و در دسته فولاد نرم شناخته می شود. این ورق در حدود 0.2 درصد کربن دارد. در تحلیل ورق ST44 نماد ST فولاد ساختمانی است که تنش نهایی فولاد و 44 نشان دهندۀ استحکام کششی 440 نیوتن بر میلیمتر مربع است. گاهی بعد از ST44 عدد 2،1و3 (اکسیژن زدایی نشده، اکسیژن زدایی شده(محصول شرکت نَوَرد و تولید قطعات فولادی) و کاملاً اکسیژن زدایی شده) می‌آید. استاندارد این ورق DIN17100 و با شماره متریال 1.0144و 1.0044 شناخته می شود. این نوع ورق استحکامی بالاتر از ورق سیاه دارد. درصد کم کربن در این نوع ورق ها خاصیت جوش پذیری آنها را افزایش داده است. این ورق قابلیت ماشین کاری دارد. ورق ST44 عمدتا در مصارف ساختمانی و ماشین‌سازی به‌صورت ورق و مقاطع چند وجهی، لوله و پروفیل بکار می‌رود. در مواردی که استحکام بالاتری نسبت به ST37 نیاز است، می‌توان این ورق را با ضخامت کمتر و یا به تعبیری با وزن کمتر تهیه کرد.

ورق صنعتی یا فولاد منگنز کم کربن (ST52-3U)

زرد + قرمز

ورق ST52-3U به ورق صنعتی یا فولاد منگنز کم کربن جزء فولادهای آلیاژی در صنعت ساختمان و در دسته فولاد نرم شناخته می شود. در تحلیل ورق ST52 نماد ST فولاد ساختمانی است که تنش تسلیمی معادل 355 نیوتن بر میلی‌متر مربع و مقاومت کششی مطلوبی به اندازه‌ی 490 تا 630 نیوتن بر میلی‌متر مربع دارد. علامت U در این نوع فولاد نشان از جوشان بودن آن است.  گاهی بعد از ST52 عدد 2،1و3 (اکسیژن زدایی نشده، اکسیژن زدایی شده و کاملاً اکسیژن زدایی شده(محصول شرکت نَوَرد و تولید قطعات فولادی)) می‌آید. استاندارد این ورق با DIN17100 شناخته می شود. این نوع ورق استحکامی بالاتر از ST44 دارد. از آن جا که ورق ST52 از فرآیند نَوَردگرم حاصل می‌شود، دارای خاصیت جوش‌پذیری و یا جوش‌کاری بالا است. در ضخامت های بیشتر از 25 میلیمتر و بالای 0.20 درصد کربن و 1 درصد منگنز به دلیل قابلیت سخت شدن نیاز به عملیات پیشگرم و پسگرم، کنترل درجه حرارت بین پاسی، انتخاب اتصال و روش مناسب جوشکاری است. ورق فولادی از خصوصیات قابل توجه دیگری، مانند مقاومت در برابر پیچش، خمش، تحمل وزن و قابلیت ارتجاعی بهره‌مند است. به همین منظور از این ورق در امور زیربنایی مختلف در صنایع مهم و به ویژه در صنعت خودروسازی به وفور استفاده می‌شود. به خاطر داشتن عناصر سیلیسیُم و منگنز، از ارتجاع و استحکام بیشتری برخوردار است. این فولاد برخلاف دو مدل ST37 و ST44، امکان استفاده در عملیات حرارتی را دارد که در مصرف سایشی به کار می‌رود.گرید ZST52-3N که از نظر ترکیب شیمیایی یکسان و صرفا دارای حداقل 0.02 درصد A1 است، از قابلیت فرم پذیری سرد برخوردار است. می‌توان این ورق را با ضخامت کمتر و یا به تعبیری با وزن کمتر تهیه کرد. لازم است بدانید که این ورق در دمای بسیار پایین نیز کارایی دارد.

ورق فولادی آلیاژی پایین (ST60-2)

سفيد

ورق ST60 به عنوان ورق فولاد آلیاژی پایین جزء فولادهای آلیاژی در صنعت ساختمان و در دسته فولاد استحکام بالا شناخته می شود. این ورق در زمره فولادهای کربن متوسط قرار دارد. در تحلیل ورق ST60 نماد ST فولاد ساختمانی است که تنش نهایی فولاد و 60 نشان دهندۀ استحکام کششی 600 نیوتن بر میلیمتر مربع است. گاهی بعد از ST60 عدد 2،1و3 (اکسیژن زدایی نشده، اکسیژن زدایی شده(محصول شرکت نَوَرد و تولید قطعات فولادی)  و کاملاً اکسیژن زدایی شده) می‌آید. استاندارد این ورق با DIN17100  شناخته می شود. باتوجه‌به درصد کربن میانگین 0.4 درصد (کربن معادل بیش از 0.5 درصد) تمایل به ترک در منطقه تحت تاثیر حرارت به هنگام جوشکاری به علت تشکیل ماتنزیت وجود دارد. لزوم عملیات پیشگرم نیاز است تا نرخ سرد شدن فلز جوش و منطقه تحت تاثیر حرارت و نهایتا تشکیل ماتنزیت کنترل شود. ضمنا عملیات پسگرم به مدت 2 تا 3 ساعت به ازاء هر 25 میلیمتر برای خروج ئیدروژن لازم است تا مانع از ترک سرد شود. این نوع ورق ها عمدتا در اسکلت فلزی، سازه و پل های فلزی بکار می‌رود. این فولاد برخلاف دو مدل ST37 و St44، امکان استفاده در عملیات حرارتی را دارد که در مصرف سایشی و در ساخت قطعات خودرو و ماشین‌سازی نیز به کار می‌رود.گرید ST60-2 به منظور کشش و فرم دهی سرد به کار می‌رود. محصول ورق این شرکت با گرید ST60-2 منطبق است و به‌صورت As Rolled تحویل می شود.

ورق فولاد ضد زنگ(ST70-2)

سبز

ورق ST70-2 به عنوان فولاد ضد زنگ جزء فولادهای آلیاژی در صنعت ساختمان و در دسته فولاد متوسط شناخته می شود. این ورق در زمره فولادهای با میزان متوسط کربن قرار دارد. در تحلیل ورق ST70-2 نماد ST فولاد ساختمانی است که تنش نهایی فولاد و 70 نشان دهندۀ استحکام کششی 700 نیوتن بر میلیمتر مربع است. گاهی بعد از ST70 عدد 2،1و3 (اکسیژن زدایی نشده، اکسیژن زدایی شده(محصول شرکت نَوَرد و تولید قطعات فولادی) و کاملاً اکسیژن زدایی شده) می‌آید. استاندارد این ورق با عنوان DIN17100  شناخته می شود. این نوع ورق استحکامی بالاتر از ST44-2 و ST52-3 دارد. فولادهای کربن متوسط باتوجه‌به کربن حدود 0.45(و کربن معادل بیش از 0.6 درصد) دارای بیش از 50 درصد حساسیت به ترک در منطقه جوش می باشد.لذا برای کنترل تشکیل مارتنزیت به عملیات پیشگرم و برای خروج ئیدروژن به انجام پسگرم احتیاج دارد. این نوع فولاد برای تولید قطعات کامیون های سنگین گرفته تا به سازه های فولادی و جرثقیل های متحرک، فولادهای پر کاربرد ما طراحی شده اند تا تحت فشارهای باور نکردنی بار کار کنند.

ورق فولاد قالب (CK45)

سفيد + آبی

ورق Ck45 یا فولاد قالب از دسته ورق های آلیاژی ضد سایش و پر کاربرد بوده که دارای سختی 160 الی 190 برینل می باشد. ورق Ck از دسته فولاد های متوسط کربن است که دارای ترکیب شیمیایی 0.35% کربن، 0.25% سیلیسیوم و 0.65% منگنز می باشد. این ورق در برابر زنگ زدگی و خوردگی مقاوم نیست که علت آن عدم وجود عنصر کروم است. ck45 را می‌توان یکی از پر استفاده ترین ورق های آلیاژی در صنایع ماشین‌سازی دانست که باتوجه‌به قیمت مناسب آن در صنایع مختلف دیگری نیز کاربردهای فراوانی دارا می باشد. استاندارد این ورق DIN17200 و با شماره متریال 1.1191 در گروه شناخته می شود. جوشکاری فولاد نه تنها به نوع متریال و ترکیب شیمیایی آن مربوط می شود بلکه به شکل، ابعاد، روش ساخت و شرایط سرویس آن بستگی دارد.  باتوجه‌به کربن گرید فولاد CK45 (حدود 0.63) حساسیت به ترک زیر مهره ای جوش در این نوع فولاد به حدود 75 درصد می رسد. چنانکه سختی زیر مهره ای آن به حدود 325 ویکرز خواهد رسید. بنابراین برای جلوگیری از ترک در منطقه جوش علاوه بر استفاده از الکترودهای روپوشدار بدون رطوبت، بایستی عملیات حرارتی پیشگرم در محدوده 100 الی 200 درجه سانتیگراد و نیز عملیات پس گرم در صورت امکان در کوره و در دماهایی بالاتر از پیشگرم به مدت 2 تا 3 ساعت انجام گیرد. طبق استاندارد AWS الکترود E9018 با دمای پیشگرم 150 درجه سانتیگراد پیشنهاد شده است. این نوع فولاد جهت ساخت قالب های صنعتی، قطعات خودرو، مهندسی مکانیک، در موتورهای صنعتی و تولید میل لنگ های صنعتی، شفت های تراشکاری، محور پمپ ها و نیز برای کاربردهای سایشی در حالت عملیات حرارتی شده به کار می‌رود.

ورق فنری (CK60)

زرد + آبي

ورق CK60 به عنوان ورق فنری جزء فولادهای آلیاژی عملیات حرارتی پذیر می باشد که با نام 1.1221 نیز شناخته می شود. این محصول جزو فولاد های کربنی می باشد. از خصوصیات این فولاد می‌توان استحکام و سختی پذیری بیشتر نسبت به فولاد CK45 را  برشمرد که برای مقاطع با بارگذاری های بالا مناسب می باشد. ورق CK60 دسته ای از ورق های فنری بوده که از ترکیب شیمیایی %0.61 کربن، %0.4 سیلیسیم، %0.6 – 0.9 منگنز و فسفر و گوگورد ناچیزی برخوردار می باشد. این ورق جزو ورق های می باشد که در دمای 700-650 آنیل و در دمای 1100-850 تحت عملیات فورجینگ (عملیات جوشکاری فولاد) قرار می گیرند و سختی این فولاد 241 برینل است.. استاندارد این ورق بر اساس استاندارد DIN با شماره متریال 1.1221شناخته می شود. این فولاد جزء فولادهای پر کربن نرم قرار می گیرد.. جوشکاری باتوجه‌به درصد کربن بالا (میانگین کربن 0.6 درصد) این فولاد نسبت ترک در منطقه جوش و منطقه تحت تاثیر حرارت از حساسیت زیادی برخوردار است. لذا بایستی از دستورالعمل های جوشکاری کم ئیدروژن و انجام پیشگرم بین پاسی حدود 200 درجه سانتیگراد استفاده گردد تا بتوان از تشکیل مارتنزیت و ایجاد ترک جلوگیری کرد. ورق فنری 1221 پرکاربرد ترین فنر در صنایع تسمه های فنری است. از مهمترین کاربرد های فولاد CK60 استفاده آن در قطعات اتومبیل ها و موتورها و مهندسی مکانیک می باشد. از کاربرد های دیگر این ورق میتوان به صنعت نفت و گاز اشاره کرد.

ورق اسید شویی (STW24)

سفيد + سبز

STW24 به عنوان ورق اسید شویی جزء محصولات تخت فولادهای گرم غیر آلیاژی به منظور فرم دهی سرد به کار می‌رود. این فولاد قابلیت عملیات حرارتی كوئنچ وتمپروسختی سطحی ندارد. برای اغلب تولید کنندگان پایین دستی که مصرف کننده ورق سیاه می باشند امری نا مطلوب می باشد. به منظور مقابله با مضرات این لایه اکسیدی خط تولید ورق اسید شویی با استفاده از غلتک های هیدرولیک و همچنین وان های مملو از مواد اسیدی بنا شده اند. نتیجه ی این خط تولید ورق سیاهی با کیفیت مطلوب بدون لایه های اکسیدی و آماده برای انجام عملیات نَوَرد سرد، فرم دهی، قالب گیری و برش کاری خواهد بود. به این ورق، ورق سیاه اسید شویی یا به لاتین HOT ROLLED PICKLED AND OILED  یا HRPO گفته می شود. اگرچه ورق اسید شویی عاری از لایه اکسیدی سیاه رنگ می باشد باز هم در صنعت و در بازار آهن به آن ورق سیاه نیز گفته می شود. از ورق اسیدشویی به عنوان فولاد ساختمانی مطابق DIN17100 مورد استفاده قرار نمی گیرد. ورق تولیدی در مجموعه نَوَرد و تولید قطعات فولادی، کاملاً اکسیژن زدایی شده است. این فولاد برای مواردی كه شكل دهی سرد و سهولت جوشكاری مورد نظر است استفاده می شود. ساخت تانك و مخازن ذخیره مایعات، لوله های گالوانیزه، قطعات بدنه خودرو و مصارف مهندسی عام موارد عمده استفاده این ورق به شمار می روند. این نوع ورق ها عمدتا در اسکلت فلزی، سازه و پل های فلزی بکار می‌رود.

ورق ضد سایش (WR100)

آبي

ورق WR110 به عنوان ورق فولاد ضد سایش جزء فولادهای عملیات حرارتی شناخته می شود. به لحاظ كربن WR110 (برحسب میانگین كربن حدود 42/0 درصد) در دسته فولادهای كربن متوسط قرار دارد.  چنانكه تحت شرایط حصول ساختار مارتنزیت تمپر شود از مقاومت به سایش نسبتا مناسبی  برخوردار می شود. با انجام عملیات حرارتی آستمپرینگ و ایجاد ساختارپرلیت ظریف و یا پرلیت درشت به ترتیب مقاومت به سایش در درجات پائین تر به دست خواهدآمد . محصولا اینشركت به‌صورت as rolled عرضه می شود. این نوع ورق استحکامی بالاتر از ST44 دارد. جوشکاری در ورق ضدسایش بر اساس ضخامت، کیفیت مورد نظر، هزینه و عوامل موثر دیگر فرایند و روش جوش انتخاب می شود. باتوجه به كربن معادل بالاتر این فولاد (حدود 74/0) نسبت به كربن معادل فولاد  CK45، جوشكاری آن مشكل تر و حساسیت آن به ترك بیشتر می باشد. بنابراین علاوه بر رعایت استفاده از الكترود خشك و بدون ئیدروژن، باید حتی الامكان عملیات پیشگرم درمحدوده 150- 200 درجه سانتیگراد و برای ضخامت های بالا در محدوده260 الی 316 درجه سانتیگراد اعمال شود. ورق ضد سایش به عنوان فولاد كم آلیاژی استحكام بالادر مصارف ساختمانی، پل های فلزی، مخازن تحت فشاردر دماهای پائین و قطعات صنعتی مانند اكسل ها، چرخ زنجیرها، پیچ های ساچمه ای، فریم سنگ شكن ها، صفحات سایشی، ابزاردستی و قطعات مختلف ماشین آلات بكار می رود.

ورق ضد سایش (WR300)

قرمز + آبي

ورق WR300 به عنوان ورق ضد سایش جزء فولادهای کم آلیاژی عملیات حرارتی شونده (HTLA) قرار دارد. از نظر میزان كربن (با میانگین 42/0 درصد كربن)، ورق ضد سایش جزء فولادهای كربن متوسط به‌حساب می‌آید. استاندارد این نوع فولاد، بر اساس فولاد آلیاژی طراحی شده محصولات داخلی شركت است. این فولاد معادل و بسیار نزدیك به گرید (6304 گروه فولادهای كروم-مولیبدنیم- وانادیم) استاندارد ASE/AMS است. بر اساس استاندارد DIN17350 معادل گرید48CrMoV6-7 ازگروه فولادهای قالب با شماره متریال 2323/1 است. فولاد WR300 باتوجه‌به معادل بودن آن بافولادهای جدول فوق الذكر و عناصرآلیازی همراه و لذا برخورداری از استحكام نسبتا بالا توأم با سختی و چقرمگی (تافنس) مناسب و قابلیت عملیات حرارتی می توان آنرا دركاربردهای سایشی، قالبها و نیز اكسترود سرد جهت تولید قطعاث ماشین آلات با كیفیت بالا به شرح زیر مورد استفاده قرارداد: بیل مكانیكی، پلیت های ضدسایش، ظروف بالابر، تجهیزات حفاری، غلتكهای كراشر، دندانه های لودر، چرخ ماشین معدن، فریم های كراشر، پوششهای قالب، بوشهای میانی، نگهدارنده  قالب اكستروژن، قالب ریخته گری گریزازمركزوتحت فشاروتیغه اره های صنعتی.

ورق فولادی 4140 (Mo40)

ندارد

ورق آلیاژی MO40 که با نام AISI 4140 نیز شناخته می‌شود، یک فولاد آلیاژی حاوی مولیبدن و کروم و منگنز است. این ورق در دسته فولادهای کم آلیاژ قرار گرفته و به شکل گسترده‌ ای در صنایع نفت و گاز کاربرد دارد. از ویژگی های قابل توجه ورق فولادی MO40  می‌توان به مقاومت در برابر سایش و ضربه، استحکام خستگی و استحکام پیچشی بالا اشاره کرد. در صنعت فولاد، ورق AISI 4140 مشابه گرید AISI 4130 است با این تفاوت که در ساختار شیمیایی AISI 4140 از مقدار کربن بیشتری استفاده می‌شود. مقدار کربن بیشتر در ورق MO40 باعث می‌شود تا این ورق آلیاژی در انجام انواع عملیات حرارتی مقاومت بیشتری از خود نشان دهد و در نتیجه این فولاد در مقایسه با AISI 4140 برای انجام اینگونه عملیات مناسب ‌ترباشد. با این حال ویژگی ‌های این ورق باعث می‌شود تا قابلیت جوشکاری پایین‌تری در مقایسه با 4130 AISI از خود نشان دهد. در جدول زیر، ترکیب شیمیایی فولاد آلیاژی MO40 را مشاهده می‌کنید. ساده بودن ترکیب شیمیایی این ورق موجب شده تا در زمینه‌ های مختلف به کار برده شود. این فولاد در ساخت قطعات اتومبیل و مهندسی مكانیك مانند: اكسل، شاتون، پینیون، میل لنگ، چرخ دنده ها، میله های اتصال وپیچ و مهره ها بكــار می رود. همچنین برای شفت پمپ ها و نیز برای عملیات سخت كاری نیتروره كردن به روش گاز یا مایع مناسب می باشد كه بدین طریق  می توان به حداكثر مقامت به سایش دست یافت و نیز دركاربردهائی كه نیاز به مقاومت در برابرخستگی سایش و مقاوت به ضربه می باشد و كاربردهایی كه در دمای بالامورد نظر است، آنرا مورد استفاده قرارداد.

ورق دریایی (A517B)

آبي + سبز

این فولاد طبق استاندارد ASTM باگرید A517B/A517M-93 این ورق از دسته ورق های آلیاژ آتشخوار یا مخزنی است. برای ساخت این ورق از ترکیب شیمیایی متوسط 0.18% کربن، 0.87% منگنز، 0.25% سیلیسیوم، کمتر از 0.35% فسفر و 0.35% گوگرد استفاده می شود.

باتوجه به كربن میانگین18/0درصد و كربن معادل حدود 48 /0 جوشكاری این فولاد نسبتا مناسب است، ولی در حالت كوئنچ و تمپرشده  به خصوص در ضخامت های بالا  باید رعایت حداقل دمای پیشگرم  و بین پاسهای جوش منطور گردد. زیرا ممكن است منطقه تحت تأثیرحرارت جوش كه مجدد آستنیته شده، به مارتنزیت پركربن و یا باینیت درشت تبدیل گردد و باعث كاهش چقرمگی و ترك در منطقه جوش شود.

از خصوصیات این ورق می توان یه استحکام بالا و مقاومت به خوردگی خوی اشاره کرد. از آن در مصارف سایشی ازجمله ساخت تجهیزات خاك برداری، معدنی و نیز درساخت بویلرها و مخازن تحت فشار، پلها،  برجهای تلویزیون، فن ها وكشتی ها استفاده می شود. همچنین در مقاطع ضخیم برای ساخت مخازن تحت فشار هسته ای بكار میرود .

ورق آتشخوار (A516Gr.70)

قرمز + سبز

این فولاد طبق استاندارد ASTM A516 درگروه فولادهای كربنی قراردارد و با عنوان ورق آتشخوار شناخته می شود. ورق A516، ورق فولاد کربنی است که در آن از مقادیر ناچیزی مانند فسفر و گوگرد و عناصری نظیر منگنز و سیلیکون در بالاترین سطوح مجاز، به منظور رسیدن به یک ورق فولاد کربنی مرغوب، با خاصیت خمش و عدسی شدن استفاده شده ست. ورق آتشخوار از گروه ورق های فولادی ساختمانی است که با دو کیفیت (گرید) 60 و 70 تولید و عرضه می شود. ورق 16 گرمی A516 و ورق  70 گرمیA516 بیشترین کاربرد را در صنایع مخزن سازی دیگ های بخار دارند. ورق های فولادیA516  دارای استحکام کششی بالا و درصد تطویل قابل قبول هستند و برای ساخت دیواره مخازن به صورت خم و عدسی به کار گرفته می شوند. مصارف گرید  A516 Gr.70 این گروه فولادها در مخازن تحت فشاردماهای پائین و متوسط می باشد كه در صنایع گاز، نفت و پتروشیمی مورد استفاده قرار می گیرد. بطور معمول محصولات ورق این استاندارد بصورت نَوَردی (as rolled) ارائه می گردند و در صورت تقاضای مشتری، نرمالیزه و تنش زدایی می شوند. لذا در گروه فولادهای عملیات حرارتی شونده قرار نمی گیرند.

رنگ بندی شناسایی ورق های آلیاژی

محصول